هادی مومنی- مقامات ارشد و مسوول بورس این روزها بیشتر از اینکه مشغول هدایت و نظارت بر معاملات در بازار سرمایه باشند به خاطر حساسیتهای شکل گرفته از ادامه ریزش شاخص، کاهش قیمت سهام و البته نگرانی فزاینده سهامداران در راهروهای مجلس سراسیمه و تمام وقت از یک کمیسیون به کمیسیون دیگر میروند تا شاید بتوانند پاسخ قابل قبولی برای مردان سیاسی حاضر در بهارستان داشته باشند. همه این سوالها و جوابها در حالی از هفته پیش شکل گرفته که روز موعود پاسخگویی آقای وزیر اقتصاد به همراه مدیران بورس امروز سهشنبه است. تا به حال آنچه از واکنش نمایندگان مجلس به بیرون درز کرده این است که یا از پاسخهای علی صالحآبادی رییس سازمان بورس و سایر مدیران ارشد بازار سرمایه قانع نشدهاند یا اساسا نمیدانند به دنبال چه اهداف و پاسخهایی هستند. اینکه نمایندگان مجلس نمیدانند دقیقا به دنبال چه پرسش یا پرسشهایی هستند تا بتوانند به سهامداران پاسخگو باشند را باید از میان سوالهای پرسیده شده از صالحآبادی، رییس سازمان بورس کشف کرد. در یکی از مهمترین پرسشها این سوال عجیب و ساده مطرح شده است: «اینکه شاخص بورس کاهش یافته است، آیا این روند باسابقه بوده یا اینکه تنها در سال گذشته و جاری اتفاق افتاده است؟» واقعا در برابر این سوال چه پاسخی میتوان گفت و احتمالا صالحآبادی نیز از طرح این سوال شگفتزده شده است. مشخص است وقتی که نمایندگان مجلس بدیهیترین کارکرد و اتفاقهای نهاد مالی همانند بورس را نمیدانند و اینگونه دغدغهها مطرح میشود، عاقبت این جلسات به کجا منتهی میشود. بالا و پایین رفتن شاخص در همه بورسهای دنیا از طبیعیترین اتفاقهای روزانه است که شاید لازم است برای نمایندگان مجلس آن را به سادگی توضیح داد. مشکل بورس و سهامداران این نگرانیها سطحی نیست بلکه بحرانها از جایی آغاز میشود که در کنار حمایت نکردن دولت از این بازار مالی مدیران آن هم خیلی سیستماتیک هر آنچه را که از نگاه خود صحیح میدانند اجرا و متوقف میکنند به طوری که عملا بورس به یک جزیره مستقل از اقتصاد ایران برای عدهای حقیقی و حقوقی تبدیل شده است. بهتر آن است از این دست سوالها از سوی نمایندگانی مطرح شود که قرار است حافظ منافع مردم باشند تا هر یک از مسوولان به اندازه جایگاه خود در برابر ضرر و زیان سهامداران پاسخگو باشند.
نمایندگان قانع نشدند
به هر صورت علل سقوط شاخصهای بورس با حضور رییس سازمان بورس علی صالحآبادی و قالیباف اصل مدیرعامل بورس تهران و معاونان این بازار در جلسه کمیسیون اقتصادی مجلس بررسی شد. نایبرییس کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتوگو با ایسنا ضمن بیان این خبر اظهار کرد: روز یکشنبه در چارچوب جلسه کمیسیون اقتصادی مجلس علل سقوط شاخصهای بورس در هفتههای اخیر و راهکارهای اصلاحی آن با حضور صالحآبادی بررسی شد و رییس سازمان بورس گزارشاتی را از تدابیر و برنامههای خود برای ساماندهی این مشکل ارایه کرد. موسوی لارگانی افزود: اعضای کمیسیون در مجموع از پاسخهای رییس کل سازمان بورس در مورد نوسانات شاخصها قانع نشدند و قرار شد کارگروهی به منظور بررسی و پیگیری مشکل بورس کشور در کمیسیون اقتصادی تشکیل شود و در نهایت گزارشات خود را در جلسات آتی کمیسیون ارایه کند تا در صورت لزوم در مورد اقدامات بعدی تصمیمگیری شود.
تغییر قوانین مانع سرمایهگذاری
مدیر عامل بورس اوراق بهادار تهران با تاکید بر تدوین قوانین پایدار در بازار بورس گفت: تدوین قوانین شفاف و باثبات و همچنین فراهم آوردن شرایط برای پیشبینی نسبی آینده بازار بورس از عوامل مهم در تقویت این بازار است. به گزارش خانه ملت، حسن قالیباف اصل درخصوص وضعیت بازار بورس افزود: بزرگترین حمایت از بازار سرمایه ایجاد شفافیت در بازار است بنابراین دولت و مجلس باید کمک کنند قوانین و مقررات شفاف و با ثبات تدوین شود. مدیرعامل بورس اوراق بهادار تهران اظهار داشت: باید توجه داشت تغییر قوانین مانع سرمایهگذاری در بازار بورس است بنابراین باید در بازار بورس اوراق بهادار که نمادی از بازار ثانویه محسوب میشود و همچنین در بخش واقعی اقتصاد در قوانین ثبات به وجود آید. قالیباف اصل خاطرنشان کرد: اگر دولت و مجلس در تدوین قوانین به این نکته توجه کنند که قوانین در جهت حمایت از بازار و پایدار باشد زمینه تقویت بازار بورس فراهم خواهد شد. وی در پاسخ به اینکه تزریق نقدینگی دولت به بازار بورس چه تاثیری بر بازار داشته است، گفت: تزریق نقدینگی مفید بوده اما نکته مهم برای تقویت بازار این است که بتوان آینده بازار را به صورت نسبی پیشبینی کرد. قالیباف اصل گفت: شفافیت قوانین و امکان پیشبینی نسبی بازار بورس عامل تقویت این بازار خواهد بود. وی افزود: رشد نرخ خوراک پتروشیمیها و اتفاقات حوزه سنگآهن از دلایل اصلی نزولی شدن شاخص بورس در چند ماه گذشته بوده است، علاوه بر آن زمانی که سرمایهگذار میبیند در قانون بودجه یکساله کشور متغیرهای بلندمدت سرمایهگذاری تغییر میکند اعتمادش نسبت به سرمایهگذاری کم میشود و نمیتواند پیشبینی درستی از آینده بازار داشته باشد. قالیباف اصل در خصوص پیشبینی آینده بازار بورس گفت: بهترین جا برای سرمایهگذاری، بورس محسوب میشود به دلیل اینکه بازاری شفاف و تحت نظارت است و شرکتهای پذیرفته شده در بورس به نوعی گلچین شرکتهای صنعتی محسوب میشوند. وی با بیان اینکه باید شرایط به نحوی فراهم شوند که مردم در بازار بورس سرمایهگذاری کنند، گفت: جذب نقدینگیهای جامعه به کنترل تورم و هدایت سرمایههای اندک به سمت بازار بورس و تولید منتهی خواهد شد. قالیباف اصل با تاکید بر این نکته که برای تامین مالی فعالیتهای مولد اقتصادی باید از ظرفیتهای بازار بورس استفاده کرد، ابراز داشت: سال گذشته سال خوبی برای سرمایهگذاری در بورس و تامین مالی بخش تولید بود که متاسفانه این فرصت از دست رفت. وی در تشریح علل از دست رفتن فرصت استفاده از بازار صعودی بورس در سال گذشته گفت: به دلیل اتخاذ برخی تصمیمات کوتاهمدت که متغیرهای بلندمدت اقتصادی شرکتها را تحت تاثیر قرار داد، بازار فرصت جذب بیشتر سرمایهها را از دست داد. مدیرعامل بورس اوراق بهادار تهران عنوان کرد: رفع مشکل کمبود نقدینگی و رکود اقتصادی میتواند به رشد بازار بورس منتهی شود.
آیا ریزش شاخصها تازگی دارد؟
همچنین ایرج ندیمی، نایبرییس کمیسیون مجلس با اشاره به جزییات حضور مدیران ارشد بازار سرمایه در جلسه کمیسیون اقتصادی مجلس اظهار داشت: عمده مباحث مربوط به دلایل کاهش شدید شاخص بورس بود و اینکه علت وابستگی این کاهش به تصمیم دولت و مجلس درباره نرخ خوراک مورد بحث و بررسی قرار گرفت. وی در گفتوگو با فارس ادامه داد: اینکه شاخص بورس کاهش یافته است در جلسه مطرح شد که آیا این روند با سابقه بوده یا اینکه تنها در سال گذشته و جاری اتفاق افتاده است. ندیمی گفت: یکی دیگر از مباحث این بود که آیا افزایش نرخ خوراک توسط دولت بوده یا مجلس مورد بحث و تبادلنظر قرار گرفت و در نهایت اعلام شد که نمایندگان دولت افزایش نرخ خوراک پتروشیمیها را پیشنهاد و توسط مجلس نیز حمایت شد. این نماینده مجلس با اشاره به دیگر مباحث مطرح شده در جلسه کمیسیون اقتصادی مجلس که با حضور علی صالحآبادی، رییس سازمان بورس اوراق بهادار، حسن قالیباف اصل مدیرعامل شرکت بورس تهران و یک فعال شرکت حقوقی بورسی برگزار شد، افزود: در این جلسه نحوه توقف و بازگشایی مباحث مربوط به عرضه سهام، توزیع مالکیت سرمایهگذاری و نقش بورس در تولید صحبتهایی مطرح شد که رییس سازمان بورس به دفاع از فعالیتهای انجام شده در سازمان بورس پرداخت. وی افزود: صالحآبادی نیز در این جلسه با اشاره به لزوم حضور دولتیها برای پاسخگویی به مباحث بودجه معتقد بود سازمان بورس در رابطه با وضعیت فعلی بازار تلاش و تکاپوی زیادی میکند و مسوولیت دفاع از بودجه نیز مربوط به دولت است. ندیمی در پایان تاکید کرد: کمیسیون اقتصادی مجلس نسبت به وضعیت اخیر شاخص اظهارنظر و قضاوتی نداشت و تنها تلاش شد که مسایل مربوطه به طوری حل و فصل شود.
نگرانی از کاهش ثروت سهامداران
همچنین فعال حقوقی بازار سرمایه که در نشست یکشنبه شب و روز گذشته مدیران بازار سرمایه با نمایندگان مجلس شورای اسلامی حضور داشت، با اشاره به جزییات برگزاری آن تصریح کرد: نمایندگان مجلس راهکار کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت را برای بازگشت رونق دوباره به بازار و ماندگاری مردم در بورس ارایه دادند. علیرضا عسگری مارانی در گفتوگو با فارس ضمن اشاره به اینکه نمایندگان مجلس در جلسات کمیسیونهای اقتصادی و اصل «44» نسبت به کاهش شاخص و ثروت سهامداران نگران بودند، اظهار داشت: نمایندگان مجلس معتقد بودند که این کاهش به تصمیمگیریهای آینده مجلس مرتبط خواهد بود. وی افزود: باوجود اینکه برخی معتقد بودند کاهش شدید شاخصهای بورس ارتباطی به تعیین تبصره مربوط به افزایش نرخ خوراک شرکتهای پتروشیمی ندارند، برخی دیگر از نمایندگان نسبت به تاثیر منفی افزایش نرخ خوراک هشدارهایی داده بودند. عسگریمارانی تاکید کرد: در این جلسه محمدرضا پورابراهیمی معتقد بود که نسبت به کاهش ارزش دارایی سهامداران پیش از تصویب نرخ خوراک 13 سنتی هشدار داده بود و چنین روندی را پیشبینی کرده است. مدیرعامل سرمایهگذاری ملی با اشاره به اینکه وجوه مربوط به مردم در صندوقهای بازنشستگی شدیدا با کاهش ارزش سهام تحت تاثیر قرار گرفته است، گفت: کاهش ارزش سهام صندوقهای بازنشستگی بسیار بیشتر از سودی بود که با افزایش نرخ خوراک پتروشیمیها و اعمال بهره مالکانه نصیب دولت شد. وی افزود: در این جلسات مباحث مربوط به اعداد و ارقام بیشتر مورد بحث قرار گرفت و جمعبندیها بر این شد که از بورس حمایت شود و بسیاری از نمایندگان مجلس نیز علاقهمندی خود را به این بازار اعلام کردند. این فعال حقوقی بازار سرمایه ابراز داشت: صالحآبادی، رییس سازمان بورس اوراق بهادار نیز با ارایه گزارشی در آینده به نمایندگان مجلس تدابیر کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدتی اتخاذ خواهد کرد. عسگری مارانی با اشاره به تدوین برنامه پنج ساله ششم، اصلاح قانون مالیاتها و قانون تجارت گفت: با توجه به تدوین برنامه پنجساله ششم از ماههای آینده، قرار شد که نظرات اهالی بازار سرمایه و دغدغه آنان اعمال شود. وی در مورد مالیاتها نیز افزود: قرار شد به صورت کوتاهمدت در پرداخت بدهی مالیاتی صاحبان صنایع اقدام شود تا در این خصوص شرکتهای بورسی وضعیت بهتری داشته باشند. مارانی با اشاره به اینکه صالحآبادی گزارشی از میزان تامین مالی از طرف بازار سرمایه به نمایندگان مجلس ارایه کرد و نمایندگان از آن استقبال کردند، گفت: صالحآبادی بزرگی و استحقاق بازار سرمایه را به خوبی برای نمایندگان تشریح و دلایل ریزشهای اخیر بازار را ریسکهای سیستماتیک عنوان کرد. وی با اشاره به صحبتهای صالحآبادی در این جلسه تاکید کرد: رییس سازمان بورس معتقد است که مردم بازار سرمایه را دوست دارند و باید در این وجه تلاش کنیم که سهامداران در بازار ماندگاری بیشتری داشته باشند.
روزنامه جهان صنعت