دیپلمات ها در وین دست به قلم شدند

مهمترین مواضع مطرح شده  در مذاکرات وین

     وزیرخارجه ایران: ما در سه هفته آینده فرصتی منحصر به فرد برای وارد شدن به تاریخ داریم. ایران تلاش می کند به توافق برسد نه توافق بد نه توافق خوب بلکه توافق عملی و پایدار بر اساس درک متقابل
    وزیر خارجه : نباید اسیر حاشیه سازی های محافل خبری شد اگر هر محدودیتی را برای اعتماد سازی قبول کنیم، موقتی و دارای دوره زمانی است و هیچ چیزی برای ابد پذیرفته نمی‌شود
     نماینده روسیه در مذاکرات: کار بیشتری نیاز است که انجام شود اما تلاش می کنیم تا به سند نهایی تا 20 جولای دست یابیم
     نماینده چین در مذاکرات: چین پیشنهاداتی را برای حل اختلاف نظرها در این مذاکرات با خود به همراه آورده است


کارزار گفت‌وگوهای هسته‌ای بعد از سه نشست ژنو و 5 نشست وین به حساس‌ترین روزهای خود رسیده است. مذاکرات 20 روزه‌ای که از یازدهم تیرماه آغاز شده و قرار است تا پایان ضرب‌الاجل توافق ژنو (29 تیرماه) برای پرونده پرچالش هسته‌ای ایران تعیین تکلیف کند. اکنون دو روز سرنوشت‌ساز از نشست حساس وین سپری شده و رسانه‌ها و محافل خبری چشم و گوش بر اخبار وین دوخته‌اند تا جزئیات آخرین تلاش دیپلمات‌ها برای حل یکی از پیچیده‌ترین مناقشات تاریخ را به جهان مخابره کنند. هیأت‌های مذاکره کننده از روز چهارشنبه رایزنی‌های سخت و فشرده‌ای را آغاز کرده اند تا با نگارش متن توافق که به گفته منابع دیپلماتیک از دیروز (جمعه) در دستور کار طرفین قرار گرفته،‌ دامنه اختلافات را کاهش دهند. در میان حجم انبوه دیدارهای دو روز اخیر تیم هسته‌ای کشورمان با نمایندگان 6 کشور در وین،‌ مذاکرات دوجانبه با هیأت امریکایی در کانون توجهات جهانی قرار گرفته است. به این ترتیب دیپلمات‌ها درصدد هستند تا بر اساس آخرین فرصتی که توافق 6 ماهه ژنو برای طرفین مذاکره مقرر کرده به راه حلی جامع برای بستن پرونده هسته‌ای ایران دست یابند. مهلت رو به پایان تفاهم ژنو اگرچه شتاب دیدارها و لابی مذاکره کنندگان را دوچندان کرده است اما ناظران سیاسی می‌گویند در صورت دست نیافتن به نتیجه و در صورت موافقت همه 7 کشور مذاکره کننده احتمال تمدید گفت‌وگوهای هسته‌ای وجود دارد. پیش از این ایران و کشورهای طرف مذاکره‌ طی پنج نشست مفصل در وین به جزئیات مباحث و اختلافات باقی مانده پرداختند تا در دور جدید گفت‌وگوها،‌ مسیر دست یافتن به توافق نهایی هموار شود. مذاکراتی طولانی،‌ سخت و پیچیده که پایتخت‌های کشورهای طرف مذاکره را آماده نگاه داشته تا در صورت نیاز مقامات عالی رتبه خود را روانه وین کنند تا بر توافقات دیپلمات‌های هسته‌ای در این شهر مهر تأیید بزنند. روند گفت‌وگوها، ‌همکاری‌ها و گزارش‌های رسیده از مراجع و نهادهای ناظر بر توافق ژنو نشان می‌دهد که ایران حسن نیت و همکاری تمام قد خود برای حل چالش هسته‌ای با جهان را ثابت کرده است شاید از این رو است که محمدجواد ظریف طی روزهای اخیر بارها پیغام داده که دنیا با این فرصت طلایی که برای سازش با تهران به وجود آمده است، تاریخ‌سازی کند. کشورهای 1+5 و در رأس آنها امریکا در مذاکرات اخیر وین هیأت اعزامی خود را پرتعدادتر از گذشته راهی کرده و حضور ویلیام برنز،‌ فرد شماره دو وزارت خارجه امریکا سمت و سوی نگاه‌ها را به دیدارهای دوجانبه گروه مذاکره کننده تهران - واشنگتن معطوف کرده است. امریکا در جریان چالش‌های هسته‌ای با ایران هدایت پروسه تحریم‌ها و رویکرد فشار علیه ایران را عهده‌دار بوده و همین مسأله این کشور را به اصلی‌ترین عضو طرف مناقشه تبدیل کرده و به رایزنی‌های دو طرفه هیأت ایرانی و امریکایی در مذاکرات جاری اهمیتی دوچندان بخشیده است تا جایی که به گفته صاحبنظران بین‌المللی، روند گفت‌وگوهای تهران و واشنگتن در وین، افق دستیابی به توافق نهایی هسته‌ای را روشن می سازد. با این وجود کاترین اشتون، همچنان به نمایندگی از 6 کشور 1+5 نقش توازن بخش خود در دیدارها و گفت‌وگوهای هسته‌ای 7 کشور را ایفا می‌کند. اهمیت نشست جاری وین و فضای امنیتی حاکم بر محل مذاکرات که ارتباطات خبرنگاران و نمایندگان رسانه‌ها با منابع آگاه دیپلماتیک را محدود ساخته،‌ باعث شده تا تحلیل‌ها و گمانه‌زنی‌های مختلفی از سوی رسانه‌ها و محافل خبری جهان درباره چشم‌انداز این مذاکرات سرنوشت‌ساز منتشر شود. دیپلمات‌ها این تحلیل‌ها را تکذیب کرده و پیش‌بینی گفت‌وگوهای هسته‌ای را به دلیل پیچیدگی‌های سیاسی و فنی حاکم بر روند گفت‌وگوها تا آخرین لحظه دشوار می‌دانند.
  درخواست اشتون برای افزایش دیدارهای دوجانبه
هتل کوبورگ وین و مقر اروپایی سازمان ملل در این شهر تاریخی، میزبان رایزنی‌های دوجانبه و چندجانبه دیپلمات‌های حاضر در مذاکرات است. حجم بیشتر گفت‌وگوهای چند روز گذشته که از چهارشنبه با دیدار مقدماتی ظریف و کاترین اشتون آغاز شد، به دیدارهای هیأت ایرانی و امریکایی اختصاص یافت که البته اشتون نیز در برخی از این دیدارها حضور داشت. ویلیام برنز به همراه جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی امریکا، وندی شرمن را در گفت‌وگو با ایران همراهی می‌کنند. نکته مهم در نشست جاری وین آن است که هیأت مذاکره کننده کشورمان که در کانون لابی‌های فشرده قرار گرفته، برنامه دیدارهای خود با هیأت‌های حاضر را به شکل سه ضلع یک مثلث تنظیم کرده است به این ترتیب که در روزهای گذشته با نمایندگان روسیه و چین از یک سو، سه کشور اروپایی آلمان،‌ فرانسه و انگلیس از سوی دیگر و با هیأت امریکایی به طور جداگانه رایزنی کرده و نهایتاً با کاترین اشتون به جمع‌بندی این دیدارها پرداخته است. آن طور که مایکل مان،‌ سخنگوی نماینده اتحادیه اروپا گفته، افزایش دیدارهای دوجانبه، درخواست جدی کاترین اشتون از کشورهای طرف مذاکره برای رسیدن به توافق بوده است. مان همچنین به دیدار اشتون با یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حاشیه نشست وین هم اشاره داشته است. آژانس به عنوان رکن ناظر بر تفاهمات هسته‌ای ایران و 1+5 نقش مهمی در شکل‌گیری فضای اعتماد بین‌المللی به برنامه‌های هسته‌ای ایران داشته است. گزارش‌های ماهانه آمانو بعد از توافق ژنو بر پایبندی ایران به تعهداتش تأکید ویژه‌ای داشته که می‌تواند مبنای خوبی برای واقع‌بینی طرف‌های مذاکره با ایران در نشست وین ایجاد کند. در همین حال رسانه‌های خارجی با وجود فضای امنیتی مذاکرات که پشت درهای بسته صورت می‌گیرد، مدعی انتشار اخبار و جزئیاتی از بحث‌های رد و بدل شده در نشست هستند. در حالی که ناظران سیاسی از دو موضوع ظرفیت غنی‌سازی ایران و شفاف‌سازی غرب در نحوه لغو تحریم‌ها به عنوان مهم‌ترین اختلافات روی میز مذاکره سخن می‌گویند، منابع خارجی مدعی شدند که ایران درخواست خود برای مقیاس برنامه‌های غنی‌سازی در آینده را کاهش داده است، هرچند که قدرت‌های غربی همچنان از تهران می‌خواهند امتیاز بیشتری ارائه کند. خبرگزاری رویترز با انتشار این خبر در روزهای نخست مذاکرات وین از زبان دیپلمات‌های غربی نقل کرده: «ایران تعداد سانتریفیوژهایی را که می‌خواهد در آینده داشته باشد، کاهش داده اما باز هم این تعداد برای طرف‌های مذاکره کننده هسته‌ای زیاد است.» درحال حاضر 19 هزار دستگاه سانتریفیوژ در ایران نصب شده که از این تعداد حدود 10 هزار دستگاه فعال هستند. اما غرب می‌خواهد این سانتریفیوژها را به حدود 5 هزار دستگاه کاهش دهد.
در همین حال کشورهای غربی از جمله انگلیس به بیان آخرین مواضع خود در قبال مذاکرات پرداخته‌اند. ویلیام هیگ، وزیر خارجه انگلیس اخیراً در بیانیه‌ای اعلام کرده است که لندن یک توافق را با هر بهایی نمی‌پذیرد. سرگئی ریابکوف، نماینده روسیه در مذاکرات که بیش از همتایان اروپایی و امریکایی بر تسریع روند مذاکرات تأکید دارد، با اشاره به این نکته که احساس نگرانی همه کشورهای حاضر از شکست نشانه خوبی برای جدیت بیشتر جهت رسیدن به توافق است، گفت: «کار بیشتری نیاز است که انجام شود اما تلاش‌های ما برای دستیابی سازش و مصالحه است تا این اجازه را به ما بدهد که بتوانیم به سند نهایی تا 20 جولای دست یابیم. وانگ چون، مدیرکل بخش کنترل تسلیحات وزارت خارجه چین که سرپرستی هیأت مذاکره‌کننده چینی در 1+5 را برعهده دارد نیز اعلام کرد که پکن برای دستیابی به یک توافق برد- برد کمک می‌کند. وی در عین حال اعلام کرد که چین برخی پیشنهادهایی را برای حل اختلاف‌نظرها با خود در این مذاکرات به همراه آورده است.
  پذیرش هر محدودیتی موقتی خواهد بود
در هیاهوی فضاسازی‌های رسانه‌های غربی، مقامات مذاکره کننده کشورمان، گمانه‌زنی‌ها و اخبار منابع خارجی را تکذیب و تأکید می‌کنند نباید اسیر حاشیه سازی‌های محافل خبری شد. سید عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران اخبار مطرح شده درباره پذیرش کاهش تعداد سانتریفیوژها را گمانه‌زنی رسانه‌ای خواند و گفت: اگر هر محدودیتی را برای اعتماد سازی قبول کنیم، موقتی و دارای دوره زمانی است و هیچ چیزی برای ابد پذیرفته نمی‌شود. عراقچی با بیان این که اگر مذاکرات موفق نباشد و شکست بخورد قضاوت را افکار عمومی جامعه بین‌الملل صورت خواهد داد افزود: «من اطمینان دارم که جامعه بین‌الملل قضاوت صحیحی خواهد داشت.» این نکته را وزیر خارجه کشورمان نیز مورد توجه قرار داد و گفت گمانه‌زنی رسانه‌ها درباره جزئیات و نتیجه مذاکرات را نباید جدی گرفت.

روزنامه ایران